Monety rzymskie

W zbiorach numizmatycznych Działu Historii naszego Muzeum szczególne miejsce zajmują monety rzymskie. Region obfituje w znaleziska tzw. importów rzymskich, co być może należy wiązać z prowadzoną tu w pierwszych wiekach naszej ery działalnością hutniczą. Wśród importów najliczniejszą kategorią zabytków są monety. Poza licznymi znaleziskami pojedynczymi, zarejestrowano tu też kilka większych depozytów. Ich fragmenty przechowywane są w naszych zbiorach, jak np. monety ze skarbu z Chmielowa.

Skarb odkryto przypadkowo w październiku 1929 r. podczas wybierania kamienia na zboczu wzgórza o nazwie Buczyna, wznoszącego się ponad doliną Kamiennej. Monety znajdowały się w dwuuchym naczyniu glinianym barwy czerwonobrunatnej, wykonanym zapewne w rzymskiej Panonii. Naczynie ukryte było w skalnej szczelinie, około 10 metrów poniżej szczytu wzgórza. Zawierało około 400 srebrnych denarów z I i II w n.e.

Depozyt tuż po odkryciu uległ częściowemu rozproszeniu, ale udało się zabezpieczyć 346 denarów. Wśród nich najstarszą emisją jest denar Nerona z 54 r., najmłodszymi zaś są monety Septymiusza Sewera i jego żony Julii Domny wybite w 193 r. Najwięcej monet, bo aż 75 sztuk przypada na czasy panowania Trajana (lata 98-117).

Już przed wojną do zbiorów ostrowieckiego muzeum PTK trafiło 13 denarów z tego skarbu. Niestety, monety te zaginęły. Podobnie nieznany jest los 7 denarów, które w okresie międzywojennym miał w swoich zbiorach ks. Z. Kossobudzki z Ostrowca. Obecnie 294 denary ze skarbu z Chmielowa znajdują się w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, 8 w Muzeum Zamkowym w Sandomierzu, 12 w Muzeum Historyczno-Archeologicznym w Ostrowcu Św., pozostałe są w rękach prywatnych. Ostrowieckie Muzeum nabyło monety w 1965 r. Są to emisje od Galby (l. 68-69) po Marka Aureliusza i Faustynę (l. 175-180).