Zbiory

Dział Sztuki i Rzemiosła Artystycznego

Zbiory artystyczne muzeum to głównie fajanse i porcelana ćmielowska, srebra i wyroby metalowe z XIX i XX wieku, malarstwo (olejne, akwarele, rysunki), grafika, tkaniny oraz meble, których część prezentowana jest w formie wystaw stałych w salach parteru.

Ceramika stanowi większą część wszystkich eksponatów zgromadzonych w muzeum i jest jedną z największych w Polsce muzealnych kolekcji wyrobów ćmielowskich. Muzeum w swych zbiorach posiada eksponaty ze wszystkich okresów działalności Fabryki Porcelany w Ćmielowie. Na ich przykładzie prześledzić można ewolucję zarówno form jak i technologii wytwarzania porcelany – począwszy od grubościennej, poprzez naczynia i figurki o bardziej rozbudowanych formach, porcelanę tzw. „książęcą”, powstałe w latach 20. i 30. figurki i serwisy, stanowiące charakterystyczne i piękne wyroby ćmielowskiej wytwórni (np. serwisy Empire, Gładki, Płaski, Gniezno, Bałtyk, Kula, figurki Upadła, Twardowski, Taniec Góralski, Zamyślona, Magdusia), aż po przykłady powojennej produkcji „Ćmielowa” – figurki projektu Lubomira Tomaszewskiego, Hanny Orthwein, Mieczysława Naruszewicza oraz serwisy kawowe i obiadowe – Ina, Dorota, Feston, Ada, Krokus i inne.

W obszarze zainteresowań Działu Sztuki i Rzemiosła Artystycznego są pochodzący z okolic Ostrowca Świętokrzyskiego artyści oraz twórcy ludowi.

Dział Historii

Dział Historii od początku swego istnienia gromadzi wszelkiego rodzaju eksponaty związane z historią Ostrowca Świętokrzyskiego i okolic. Bogate i różnorodne zbiory historyczne obejmują broń białą i palną, numizmatykę, medalierstwo, tłoki pieczętne, falerystykę, archiwalia, prasę konspiracyjną z okresu II wojny światowej, obiekty kartograficzne, starą fotografię, pocztówki oraz inne pamiątki historii i kultury materialnej naszego miasta.

Na szczególną uwagę zasługują plany Ostrowca, Denkowa, Zakładów Ostrowieckich i Cukrowni Częstocice, mapy wojskowe z I i II wojny światowej, mapy Rzeczypospolitej (między innymi z 1562 roku), mapy Królestwa Polskiego z drugiej połowy XIX wieku.
Prócz pism i dokumentów związanych z ostrowiecką Hutą, muzeum posiada w zbiorach ciekawe przykłady wyrobów hutniczych wykonanych z żeliwa, pamiątki po pracownikach, fotografie i plany Zakładów Ostrowieckich.
Wśród cennych dokumentów, które znajdują się w zbiorach Działu Historii wymienić warto testament Lwa Sapiehy z 1663 roku, pisma kancelarii Jana Sobieskiego, pisma z podpisami Stanisława Augusta Poniatowskiego, Henryka Lubomirskiego, Władysława Sikorskiego czy XVIII-wieczny przywilej Konstancji Sanguszkowej dla cechu ostrowieckich rzemieślników.

O przeszłości Ostrowca Świętokrzyskiego i okolic świadczą także dokumenty i pamiątki cechowe, między innymi „obsyłanka” cechu szewców ostrowieckich, XIX-wieczne pieczęcie cechowe krawców i garncarzy. Bardzo ciekawe są również pamiątki z okresu powstania styczniowego, a zwłaszcza sztandar powstańczy z haftowanym orłem.

W zbiorach Działu Historii znajduje się broń palna i biała, między innymi: juszman turecki, rohatyna z przełomu XVII i XVIII wieku, XVIII-wieczny perski łuk refleksyjny ze strzałami, turecka strzelba tzw. Janczarka z XVII wieku, turecki garłacz i jatagan z przełomu XVIII i XIX wieku, karabin kapiszonowy piechoty z I połowy XIX wieku, rewolwer belgijski Lefaucheux z połowy XIX wieku i sztucer myśliwski firmy Johann Springer z II połowy XIX wieku.
W zbiorach Działu Historii znajduje się bogaty zbiór prasy lokalnej, 61 tytułów prasy XIX i XX-wiecznej, prasy okupacyjnej i konspiracyjnej. Prócz tego Dział Historii posiada druki – plakaty, afisze, ulotki i znaczki kwestarskie, głównie z okresu międzywojennego.

W muzeum znajduje się także duży zbiór numizmatów obejmujących monety rzymskie z Chmielowa, piastowskie z Karczmisk, monety nowożytne polskie i obce, między innymi tzw. skarb kunowski zawierający monety złote i srebrne z okresu od XV do XVIII wieku.

Dział Historii posiada także bogate zbiory fotografii i kart pocztowych związanych z ziemią ostrowiecką. Wśród nich między innymi fotografie pracowników Zakładów Ostrowieckich, Cukrowni Częstocice, Fabryki Porcelany w Ćmielowie, uczniów i nauczycieli szkół ostrowieckich, zdjęcia rodzinne ostrowczan, dokumenty osobiste, paszporty, listy, dyplomy i świadectwa, a także przedmioty codziennego użytku.

Przeszłość mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego dokumentują zgromadzone judaica – fragment Tory, kieliszki kidduszowe, lichtarze i naczynia. Warto przypomnieć, że Żydzi ostrowieccy, którzy trudnili się głównie handlem i rzemiosłem, stanowili dużą grupę mieszkańców miasta, na początku XIX wieku przewyższając liczbą chrześcijan.