Ludzie z fabryki porcelany | Wernisaż wystawy w Pałacu Wielopolskich

Serdecznie zapraszamy na uroczyste otwarcie najnowszej wystawy w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach pn. „Ludzie z fabryki porcelany„.

W ramach projektu o tym samym tytule powstał serwis „Ślad człowieka”, który łączył badania antropologiczne z krytycznym dizajnem i jest realizowany przez Ewę Klekot, antropolożkę i Arkadiusza Szweda, ceramika.

22 września (niedziela) 2024 r., godzina 16.00
Pałac Wielopolskich w Częstocicach
ul. Świętokrzyska 37, Ostrowiec Świętokrzyski

WSTĘP WOLNY

Serwis „Ślad człowieka” to naczynia należące do zestawu Rococo, produkowanego w Ćmielowie od XIX wieku i świetnie znanego odbiorcom ćmielowskiej porcelany. Powstał na fabrycznej linii produkcyjnej, wykonany przez robotników pracujących w rękawiczkach, których palce zanurzono w solach kobaltu. Ślad ich dotyku pozostaje prawie niewidoczny aż do czasu wypału, gdy kobalt staje się ciemnoniebieski. W ten sposób porcelana stołowa zachowuje dotyk rąk pracownika, ujawniając rolę „czynnika ludzkiego” w produkcji przemysłowej.

„Projekt pokazuje, jak ważny jest człowiek w fabryce. Powstała w jego efekcie porcelana jest wynikiem ludzkiej pracy, zaś ludzki dotyk jest częścią całego procesu produkcyjnego. Poprzez ślady kobaltu chciałem pokazać pracę osób stojących za kulisami, zaangażowanych w proces i poniekąd oddać im hołd” mówi ceramik Arkadiusz Szwed.

Serwis wykonano w fabryce porcelany w Ćmielowie – jednej z najstarszych fabryk ceramicznych Polsce, która obecnie jest własnością spółki Polskie Fabryki Porcelany Ćmielów i Chodzież S.A., należącej do grupy „Wistil”. Fabryka, założona w 1790 roku, od 1838 roku zajmuje się produkcją porcelany. Projekt „Ludzie z fabryki porcelany” jest finansowany przez polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. 

„Gładka, lśniąca porcelana kojarzy się z czystością i doskonałością. Gdy palce albo wargi pozostawią na niej ślad, staramy się go wytrzeć, usunąć, przywrócić doskonałość, ukryć dowody kontaktu z niedoskonałą ludzką cielesnością. Nie chcemy wiedzieć, kto i ile razy przed nami filiżankę dotykał” – mówi Ewa Klekot, antropolożka i kuratorka wystawy.

Głównym celem projektu badawczego była krytyczna analiza społecznej konstrukcji relacji człowiek-technologia, systemów wartościowania różnych rodzajów pracy wykonywanej przez ludzi i nie-ludzi oraz wiedzy i umiejętności potrzebnych do jej wykonywania. Porcelana bywa zwykle traktowana jako przedmiot kolekcjonerski, czy dizajnerski i ceni się ją za wartości estetyczne. Mniej uwagi natomiast poświęca się procesowi produkcji, a także społecznemu konstruowaniu jej znaczeń. Wskazanie roli różnego rodzaju wiedzy i umiejętności potrzebnych do wytworzenia porcelanowych naczyń może ułatwić zrozumienie wszystkich uczestników procesu ich powstawania, a także zachęcić użytkownika porcelanowej filiżanki do bardziej krytycznej refleksji.

Wystawy projektu Ludzie z fabryki porcelany w Polsce:

2017 Fabryka porcelany w Ćmielowie

2017 Centrum Concordia Design, Poznań

2017 Łódź Design Festival, Art Inkubator, Łódź

2017 Muzeum-Pałac Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, Warszawa

2018 Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

2018 Centrum Designu, Gdynia

Wystawa Ludzie z fabryki porcelany na świecie dzięki wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza

2017 Design March, Reykjavik, Islandia

2017 Design Blok Festival, Praga, Republika Czeska

2017 Plzen Deisgn Week, Pilzno

2018 Słoweńskie Muzeum Etnograficzne, Międzynarodowe Biennale Ceramiczne, Lublana

2019 Instytut Polski, Budapeszt

2019 Instytut Polski, Sofia

2020 Design Week, Helsinki oraz pokaz indywidualny w Kulttuurihallii, Helsinki

2021 Museum Europäischer Kulturen, Berlin

2021 Vienna Design Week, Instytut Polski w Wiedniu

Udział naczyń Ślad człowieka w wystawach zbiorowych:

2018 Plac Europejski, Art Walk, Fundacja Sztuka w Mieście, Warszawa, wystawa Chwyt-za-chwyt

2019 Victoria&Albert Musuem, Londyn, Wielka Brytania, wystawa Food: Bigger Than The Plate

2020 La Manufacture, Lille, Francja, wystawa A Labour of Love

W 2020 roku ukazała się książka „Ludzie z fabryki porcelany” wydana dzięki wsparciu Instytut Adama Mickiewicza i Uniwersytetu SWPS.

Patronat medialny: TVP Kielce, Lokalna.TV, Radio Kielce, Radio Ostrowiec, Gazeta Ostrowiecka, ROT Świętokrzyskie, Radio Rekord.