ZOFIA RYDET. Zapis socjologiczny || Wernisaż w Pałacu Wielopolskich

Wernisaż wystawy:

19 stycznia (niedziela) 2025 r., godzina 16.00

Pałac Wielopolskich w Częstocicach (ul. Świętokrzyska 37, Ostrowiec Świętokrzyski)
oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim

WSTĘP WOLNY

Fotografie ze zbiorów Fundacji im. Zofii Rydet 
Kurator wystawy ze strony organizatora: Wojtek Mazan

Cykl fotograficzny „Zapis socjologiczny” to gigantyczny portret rodziny ludzkiej we wnętrzu. Składa się z kilkunastu tysięcy zdjęć wykonanych przez wybitną fotografkę Zofię Rydet w ponad stu polskich wsiach i miastach między 1978 a 1990 rokiem. O założeniach cyklu Rydet pisała: Mam pokazać wiernie człowieka w codziennym jego otoczeniu, wśród jakby tej otoczki, którą sam sobie stwarza i która z jednej strony staje się dekoracją jego bezpośredniego otoczenia – wnętrza, ale która pokazuje także jego psyche.

Wystawa w Pałacu Wielopolskich obejmie wybór osiemdziesięciu zdjęć należących do tego cyklu.
Termin ekspozycji: 19 stycznia – 4 maja 2025

***

ZOFIA RYDET urodziła się 5 maja 1911 roku w Stanisławowie (obecnie Ukraina), jako córka Józefy i Ferdynanda Rydetów. W 1933 roku ukończyła Główną Szkołę Gospodarczą w Snopkowie pod Lwowem, następnie pracowała w biurze Orbisu w Stanisławowie. Tam zastała ją wojna i kolejne okupacje: sowiecka, węgierska oraz niemiecka. Po wojnie i krótkim pobycie w Rabce (z którą silnie związana była do końca życia) osiedliła się w Bytomiu i prowadziła tam sklep papierniczo-zabawkarski.

W wieku 40 lat odżyła w niej młodzieńcza fascynacja fotografią. W 1954 roku, zachęcona sukcesami w lokalnych konkursach fotograficznych, wstąpiła do Gliwickiego Towarzystwa Fotograficznego, gdzie rozwijała umiejętności i ważne przyjaźnie z innymi fotografami. W 1961 roku, już jako członkini ZPAF przeprowadziła się z Bytomia do Gliwic, gdzie od 1963 roku uczyła fotografii na Politechnice Gliwickiej. Równocześnie rozsyłała swoje zdjęcia na międzynarodowe przeglądy fotografii w Polsce i na całym świecie, zdobywając medale, wyróżnienia i międzynarodowe tytuły AFIAP i EFIAP. Dużo podróżowała, w latach 60. XX w. odwiedziła m.in. Jugosławię, Włochy, Egipt, Grecję, Liban, Albanię, Hiszpanię, Węgry.

Wykonywała zdjęcia reporterskie, przedstawiające dzieci, do swojego pierwszego ważnego cyklu fotograficznego pt. „Mały człowiek”, pokazywanego na szeregu wystaw indywidualnych, a  w 1964 roku wydanego w formie albumu. Również jej kolejne przedsięwzięcia fotograficzne poświęcone były człowiekowi: związany ze starością „Czas przemijania” i powstający od końca lat 60. XX w. cykl surrealistycznych fotomontaży i kolaży pt. „Świat uczuć i wyobraźni” (wydany w formie książki w 1979 r.). Drugi cykl był też prezentowany w formie pokazów slajdów (diaporamy) z podkładem muzycznym. Konsekwencją fascynacji człowiekiem i celem licznych podróży po Polsce był powstający od 1978 roku monumentalny „Zapis socjologiczny”.  Pod koniec lat 70. XX w. Zofia Rydet zaprezentowała jeszcze  konceptualny cykl „Nieskończoność dalekich dróg”. Ostatnią ważną serią była realizowana na przełomie lat 80. i 90. XX w. „Suita śląska” zawierająca autocytaty z wcześniejszych fotografii. To kolaże i fotomontaże, które artystka skomponowała na kształt ludowych przedstawień sakralnych, dopełniając fotografie polnymi kwiatami, fragmentami tkanin i wycinkami z gazet.

Zofia Rydet zmarła 24 sierpnia 1997 roku w Gliwicach.

Prace Zofii Rydet znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym: w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, w Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, oraz w zagranicznych: m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i w National Museum of  Photography, Film and Television w Bradford.

Główna część jej dorobku artystycznego aktualnie znajduje się w depozycie Fundacji im. Zofii Rydet, której celem jest promocja i redefiniowanie twórczości artystki.