Ostrowiecki Festiwal Kultury Prehistorycznej i Antycznej
12 i 13 sierpnia 2023
Wydarzenie plenerowe organizowane od trzech lat w oparciu o połączenie idei przyświecającej Krzemionkowskim Spotkaniom z Epoką Kamienia z projektem Człowiek i Żelazo w pierwszych wiekach naszej ery realizowanym od prawie ćwierćwiecza przez Świętokrzyskie Stowarzyszenie Dziedzictwa Przemysłowego, które wspiera Muzeum w opisywanym działaniu. Pierwsza realizacja Festiwalu poprzedzona była innymi prezentacjami dotyczącymi tzw. szerszego tła kulturowego dla krzemionkowskiego dziedzictwa realizowanymi w latach 2020 i 2021 (np. film Żelazna Dolina, pokazy pn. Krzemień i Żelazo). Formuła festiwalu służy konfrontacji dorobku ludności zamieszkującej okolice Ostrowca w różnych epokach: kamienia, brązu i żelaza. Antyk dzięki zaangażowaniu wielu osób współpracujących od lat przy projekcie Człowiek i Żelazo… wydaje się tym razem bardziej dominującym składnikiem. Wynika to między innymi z prezentacji szerokiego tła kulturowego dla tego, co działo się w dolinie rzeki Kamiennej i w Górach Świętokrzyskich 2 tysiące lat temu. Tłem tym jest m.in. wpływ Celtów na rozwój kultowy ziem polskich, dorobek cywilizacyjny starożytnego Rzymu i kontakty pomiędzy Imperium a terenami, które nie znalazły się w jego władaniu. Poza warsztatami i spotkaniami z publicznością w obozach i na poszczególnych stanowiskach rekonstrukcyjnych w programie znajdują się gremialne prezentacje: pokazu mody prehistorycznej i antycznej, tzw. targu niewolników, musztry rzymskich legionistów, walk gladiatorskich, pokazów sprawności bojowej wojowników barbarzyńskich, rzymskiej rywalizacji sportowej czy symulowanych starć pomiędzy barbarzyńcami a Rzymianami. Szczególnymi elementami Festiwalu są pokazy pracy i spektakularnej rozbiórki pieców służących uzyskiwaniu żelaza nazywanych popularnie, choć nie do końca słusznie dymarkami oraz obkuwanie dymarskiego żelaza i jego kształtowanie na stanowisku kowalskim. Zwiedzający mają szansę na prześledzenie znaczenia różnych surowców w życiu codziennym ludzi mieszkających w tej części Europy od okresu kilkunastu tysięcy lat p.n.e. aż po schyłek starożytności. „Najmłodszym” elementem programu są prezentacje rzymskich żołnierzy i rzemieślników z IV i V w. n.e. Akcentem muzycznym towarzyszącym tegorocznej edycji imprezy będą sobotnie koncerty powracającej na estradę po latach przerwy legendarnej grupy etnicznej Open Folk, co pozwoli gościom zanurzyć się w świat dźwięków i brzmień znacząco podobnych do tych, które towarzyszyły ludziom mieszkającym na naszych ziemiach tysiące lat temu. Festiwal odbywa się na terenie rekonstrukcji pradziejowej osady, w jej sąsiedztwie oraz na dziedzińcu Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki. Całość realizowana jest przez pracowników Muzeum, członków Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Dziedzictwa Przemysłowego oraz osoby reprezentujące liczne stowarzyszenia, fundacje i instytucje, które od lat zaangażowane są w promocję wiedzy o pradziejach i antyku, także za granicą. W Festiwalu biorą udział m. in.: Muzeum Regionalne w Pińczowie, Fundacja Terra Operta, Stowarzyszenie Terra Celtica, Projekt Carrodunum, Stowarzyszenie Pro Antica, Pracownia Fenrir, Masłomęckie Stowarzyszenie Wioska Gotów, Projekt Marobudum (CZ), Familia Gladiatoria Taurus (CZ), Legion XXI Rapax, Zagroda Wandalska w Kotorowie, Pracownia Artystyczna Eryk Popkiewicz, Stowarzyszenie Archeologii Eksperymentalnej Harjis, Grupa rekonstrukcji historycznej Terra Ferrata, Manufaktura Zielonych i Pracownia Lepiglina. Wyjątkowymi gośćmi Festiwalu w roku bieżącym będzie grupa pod przewodnictwem Wladsylava Chabanyuka i Yaremy Ivantsiva reprezentująca ukraiński rezerwat historyczny „Trypillya Culture” (Kultura trypolska) z prezentacjami dotyczącymi cywilizacji neolitycznej rozwijającej na terenie dzisiejszej Ukrainy, Bułgarii, Mołdawii i Rumunii także w czasie, gdy 5000 lat temu rozpoczynała się eksploatacja krzemienia pasiastego w Krzemionkach. Dodatkowym punktem programu będzie też działanie stanowiska prezentującego wirtualne rekonstrukcje obiektów archeologicznych.
W programie:
- pokazy archeologii eksperymentalnej
- koncerty muzyki etnicznej
- warsztaty edukacyjne
- inscenizacje
Bilety w cenie 10 zł / normalny, 8 zł / ulgowy dostępne w kasie muzeum w dniu wydarzenia*.
*Osoby zwiedzające w tych dniach Krzemionki, nie ponoszą dodatkowych kosztów, wstęp na wydarzenie jest zawarty w cenie biletu na zwiedzanie.
*Dla mieszkańców miejscowości Sudół i Magonie (gm.Bodzechów) oraz mieszkańców sołectw tworzących Park Kulturowy w gminie Ćmielów tj. Rudy Kościelnej, Stoków Starych, Stoków Małych, Stoków Dużych, Borii, Podgórza i Wiktoryna – wstęp bezpłatny na wydarzenie.
Koncert na dziedzińcu oraz bursztynowy fireshow – wstęp wolny.
PROGRAM WYDARZENIA:
12 sierpnia (SOBOTA)
10.00 – 18.00 – Zwiedzanie indywidualne terenu prezentacji festiwalowych (osada neolityczna i jej sąsiedztwo)
- 11.00 – 11.45 – Igrzyska sportowe legionistów i barbarzyńców (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 12.00 – 12.45 – Powitanie przybyłych na Festiwal oraz moda prehistoryczna i antyczna na osi czasu – happening z udziałem publiczności (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 12.50 – 13.10 – Pokaz walk gladiatorskich (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 13.10 – 14.00 – Żywy obóz legionistów rzymskich – możliwość wejścia do obozu przez publiczność i uczestnictwa w różnych zdarzeniach
- 14.00 – 14.20 – Koncert plenerowy Open Folk unplugged (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 14.30 – 15.15 – Pokaz rzymskich formacji wojskowych (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 15.15 – 15.40 – Targ niewolników i przemarsz z publicznością w okolice kurhanu z Broniszowic (z placu koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 15.40 – 16.00 – Pokaz walk gladiatorskich (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 16.00 – 17.00 – Próba Open Folk na scenie (dziedziniec Muzeum Archeologicznego)
- 17.00 – 17.20 – Przemiany w armii rzymskiej na osi czasu – happening z udziałem publiczności (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 17.20 – 17.50 – Rozbiórka pieca dymarskiego, wydobycie łupki żelaznej z pieca i jej obkuwanie – kompaktowanie (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 17.50 – 18.10 – Walki gladiatorów i zakończenie prezentacji na terenie Rezerwatu (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
18.30 – 19.30 – Koncert Open Folk (dziedziniec Muzeum Archeologicznego) – wstęp wolny
19.45 – Bursztynowy Fireshow (dziedziniec Muzeum Archeologicznego) – wstęp wolny
20.00 / 20.30 / 21.00 – Nocne zwiedzanie trasy podziemnej (zbiórka przy bramie wiodącej do Rezerwatu na dziedzińcu Muzeum Archeologicznego; obowiązuje wcześniejsza rezerwacja, zapisy od 08.08.; obowiązują bilety na festiwal)
13 sierpnia (NIEDZIELA)
10.00 – 18.00 – Zwiedzanie indywidualne terenu prezentacji festiwalowych (osada neolityczna i jej sąsiedztwo)
- 11.00 – 11.45 – Igrzyska sportowe legionistów i barbarzyńców (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 12.00 – 12.45 – Żywy obóz legionistów rzymskich – możliwość wejścia do obozu przez publiczność i uczestnictwa w różnych zdarzeniach
- 12.50 – 13.10 – Pokaz walk gladiatorskich (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 13.10 – 14.00 – Moda prehistoryczna i antyczna na osi czasu – happening z udziałem publiczności (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 14.30 – 15.15 – Pokaz rzymskich formacji wojskowych (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 15.15 – 15.45 – Happening – symulacja starcia zbrojnego Rzymian z barbarzyńcami (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 15.45 – 16.15 – Operacje medyczne na polu bitwy (rejon obozu legionistów rzymskich koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 16.15 – 16.40 – Targ niewolników i przemarsz z publicznością w rejon kurhanu z Broniszowic (z placu koło Pomnika Jana Samsonowicza)
- 16.40 – 17.00 – Pokaz walk gladiatorskich (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 17.00 – 17.20 – Happening In dubio pro reo (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
- 17.20 – 18.00 – Rozbiórka pieca dymarskiego, wydobycie łupki żelaznej z pieca i jej obkuwanie – kompaktowanie oraz zakończenie Festiwalu (polana przy rekonstrukcji grobowca megalitycznego z Broniszowic)
Prosimy o wzięcie pod uwagę, że podano orientacyjny czas rozpoczęcia i trwania poszczególnych punktów programu, które z różnych przyczyn mogą trwać dłużej lub krócej niż zostało to określone.
O możliwości realizacji części prezentacji decydują też względy techniczne i warunki pogodowe. Program Festiwalu może też zostać wzbogacony o składniki nieujęte w powyższym zestawieniu.
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Cybulska
fot. K. Cybulska
fot. A. M. Bielecka
fot. K. Cybulska
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Cybulska
fot. K. Dziewięcki
fot. K. Cybulska